Potówki u niemowląt i dorosłych: leczenie i zapobieganie

Potówki to drobne zmiany skórne, które pojawiają się na ciele w wyniku przegrzania. Najczęściej występują na twarzy, karku, ramionach, ale mogą występować także na innych częściach ciała. Głównie dotykają małych dzieci, ale narażeni na ich występowanie są również dorośli alergicy i osoby o wrażliwej skórze.

Czym są potówki?

Potówki to bardzo drobne zmiany, które pojawiają się na skórze w ściśle określonych okolicznościach. Wyglądem przypominają czerwone krosty i najczęściej nie występują pojedynczo, ale obejmują jakąś partię ciała, np. kark czy ramiona. Mogą pojawiać się za uszami, na głowie, na tułowiu, w zgięciach łokci. Czasem jest ich tak dużo, że wyglądają jak pokrzywka.

Przyczyny potówek u dzieci

Potówki bardzo często pojawiają się u niemowląt. Najczęściej latem, a przyczyną jest nadmierne przegrzanie skóry lub jej niewłaściwa pielęgnacja. Do ich wystąpienia przyczyniają się:

• zbyt wysoka temperatura (np. latem)
• ubieranie nieadekwatne do pogody (np. przegrzewanie dziecka w zbyt dużej ilości warstw ubrań)
• zakładanie dziecku ubrań ze sztucznych materiałów, które nie przepuszczają powietrza
• nieodpowiednia pielęgnacja skóry
• stosowanie niewłaściwych kosmetyków

Przyczyny potówek u dorosłych

U osób dorosłych potówki mogą mieć też inne podłoże:

• zbyt duży wysiłek fizyczny
• nadmierne pocenie się
• nadczynność tarczycy
• cukrzyca
  
• menopauza

Rodzaje potówek

Potówki dzielą się na:

• potówki zwykłe – są to drobne i niewielkie krosty, które występują tuż pod naskórkiem
• potówki czerwone – krosty mają czerwony kolor, którego przyczyną jest stan zapalny w obrębie skóry
• potówki głębokie – towarzyszy im stan zapalny, najczęściej zlokalizowany w głębszych warstwach skóry. Potówki mogą być zakończone ropą, co oznacza nadkażenie bakteryjne

Leczenie potówek

Najczęściej potówki znikają tak szybko jak się pojawiają. Zwykle nie trzeba stosować żadnych maści ani kremów, wystarczy porządnie umyć skórę, osuszyć ją i zapewnić jej dostęp do powietrza. Czasem jednak, gdy przyczyna tkwi głębiej (np. ma podłoże chorobowe), konieczna jest wizyta u dermatologa. Lekarz najczęściej przepisuje maści z antybiotykiem.

W pozbyciu się potówek pomogą też domowe sposoby:

• kąpiel w krochmalu (wodzie z dodatkiem mąki ziemniaczanej)
• okłady z sody oczyszczonej
• okłady z rumianku lub herbaty
• okłady z aloesu
• kremy na odparzenia z dodatkiem cynku

Potówki u niemowlaka

Gdy na skórze małego dziecka pojawiają się krosty, rodzice boją się, że oznacza to jakąś chorobę. Najczęściej jednak ich przyczyną jest przegrzanie skóry – młodzi rodzice mają tendencję do nadmiernego opatulania niemowląt, co często jest niewspółmierne do pogody.

Warto jednak pamiętać, że niemowlęta i tak leżą w wózku lub pod kocykiem, co dodatkowo je zabezpiecza przed chłodem. Oprócz tego ich gruczoły łojowe nie pracują jeszcze tak jak powinny, przez co szybko mogą ulec zatkaniu.

Przegrzewanie ma jeszcze jeden negatywny skutek – zaburza odporność dziecka i nie pozwala jej się dobrze rozwijać. Dzieci, które są nadmiernie opatulane i przegrzewane, częściej łapią infekcje i więcej chorują. Gdy więc na skórze dziecka pojawią się potówki, warto zastanowić się nad tym, czy nie ubieramy go zbyt ciepło. Pomoże nam w tym przestrzeganie starej zasady:

• noworodkowi do 6. tygodnia życia zakładamy jedną warstwę ubrań więcej niż sobie (może nią być np. kocyk)
• niemowlaka ubieramy tak jak siebie (i dodajemy kocyk do wózka)

Jak pozbyć się potówek u niemowlaka?

Aby usunąć czerwone krostki, warto wykąpać dziecko w krochmalu. Po takiej kąpieli nie stosujemy już żadnych zasypek ani balsamów, zostawiamy skórę oczyszczoną i osuszoną, zapewniając jej dostęp do powietrza (można np. położyć dziecko w pieluszce na kocyku i zrobić mu masaż przed snem).

Jeśli to nie pomaga, warto zastosować preparaty z dodatkiem cynku. Większość kremów na odparzenia pieluszkowe ma w swoim składzie właśnie cynk, który działa antybakteryjnie i wysusza zmiany. Można nimi smarować zmienione obszary skóry dziecka.

Jak zapobiegać potówkom u niemowlaka?

Aby nie dopuścić do nawrotów zmian, warto przestrzegać następujących zasad:

• Nie przegrzewać dziecka, czyli ubierać je stosownie do temperatury
• Jeśli na zewnątrz panuje upał, a my wybieramy się z niemowlakiem na spacer, zrezygnujmy z czapeczki i kocyka. Postawiona budka od wózka i parasolka chronią dziecko przed słońcem, a pieluszka tetrowa świetnie posłuży za przykrycie, zapewniając dziecku lepszą wentylację powietrza
• Nie stosujmy tłustych kremów ani oliwek do pielęgnacji ciała (mogą zatkać gruczoły łojowe)
• Sięgajmy po dermokosmetyki, bezpieczne dla skóry malucha
• Jak najczęściej kładźmy dziecko ma kocyku bez pieluszki, bo potówki często pojawiają się pod pampersem, tam, gdzie jest ciepło i wilgotno